Жіліншік сын ан кезде шина андай буындарды амту ажет

Название	1. Жараны алашы хирургиялы (БХ) деу кезінде жараны жуу шін андай ерітінді ажет
Дата	22.06.2020
Размер	39.56 Kb.
Формат файла
Имя файла	ХИР қаз 2 этап.docx
Тип	Документы #131877

1.Жараны алғашқы хирургиялық (БХӨ)өңдеу кезінде жараны жуу үшін қандай ерітінді қажет?

1. 70% этил спирт
2. Сутегі асқын тотығы
3. Хлоргексидин ерітіндісі
4. Повидон йод ерітіндісі
5. Перманганат калий ерітіндісі

2.Жараны алғашқы хирургиялық өңдеу аяқталғаннан кейін қолданылған материалдарды қандай түсті контейнерге тастау керек?

1.Контейнер қызыл түті

1. Контейнерсары түссті
2. Контейнер ақ
3. Контейнер қара
4. Контейнер жасыл

3.Жараны алғашқы хирургиялық өңдеу аяқталғаннан кейін қолданылған материалдарды қандай класс контейнерге тастау керек?

4.30 жастағы ер адам ауруханаға сол жақ тізе аймағындағы жараға шағымданып келді. Бір күн бұрын үйде терезе жақтауын алып жатып, әйнекті сындырып алған. Әйнек ұсақтары тізе терісін тесіп кетті. БХӨ шаралары жасалды. Бұл жағдайда жараның БХӨ шарттарын көрсетіңіз

1. Ерте БХӨ (1 сутка –до 36 сағ)
2. Кешіктірілген БХӨ (до 48 сағ)
3. Кеш БХӨ (48сағ —)
4. Ерте екінші БХӨ
5. Кеш екіншілікті БХӨ

5.Жараның айналасындағы теріні өңдеуден кейін келесі қадам қандай?

1. стерильді таңғыш салу
2. Жара ішін жуу
3. Жарадан ластаушы заттарды кетіру
4. Байламды бекіту
5. Қайталап өңдеу жүргізу

6.Жараға БХӨ жүргізу үшін қандай құралдар және материалдар дайындау керек ?

1. Корнцанг, пинцет, Фарабеф ілмектері, бинт
2. Хирургиялық қайшы (Купер), корнцанг, бинт, мақта тампондары
3. Корнцанг, шприц, қан тоқтататын қысқыш (Кохер, Бильрот,Москит), мақта тампондары
4. Корнцанг, хирургиялық пинцет, бинт, мақта тампондары
5. Корнцанг, хирургиялықпинцет, Фарабефілмектері,бинт

7.Тері жабындысының бүтіндігі бұзылған. Алғашқы медициналық көмек көрсету барысында бірінші кезекте не істеу керек?

1. Стерильді қолғап кию
2. Медициналық құралды дайындау
3. Дез.ерітіндімен қол өңдеу
4. Жара шетіндегі теріні ортадан шетке қарай өңдеу
5. Сутегі асқын тотығымен жараны жуу

8.БХӨ-де жараны жуудан кейінгі кезеңді атаңыз?

1. Жараға тігіс жібін салу
2. Өңделген жараға стерильді салфетка салу
3. Өңделген жараға стерильді мақта тампонын қою
4. Өңделген жараға лейкопластырь қою
5. Жараға дренажды түтік орнату

9.жара шетін өңдеу барысында келесі ерітінділердің қайсысына стерильді салфетканы батырады (смочить)?

1. повидон йод
2. Сутегі асқын тотығы
3. хлоргексидин биглюконат
4. 40% спирт
5. перманганат калий

10.Жара шетіндегі теріні өңдеу қалай жүргізіледі, дұрысын көрсетіңіз

1. жара шетінде кездейсоқ
2. жара шетінен ортасына қарай
3. ортасынан шетіне қарай
4. тек жара шеттері
5. жараға параллельно

11.Кешіктірілген БХӨ уақыты

1. алғашқы 24 сағ
2. алғашқы 36 сағ
3. алғашқы48сағ
4. 72 сағ
5. 72 сағ өткеннен кейін

12.Жараға БХӨ жүргізу кезінде стерильді салфетканы дәкемен дұрыс бекітуді көрсетіңіз

1. Төменнен жоғары бекіту
2. Жоғарыдан төмен
3. Жара ортасынан жоғарыға қарай
4. Жара ортасынан төменге қарай
5. Өз еркінмен

1. Коникотомия жасау барысында коникотомиялық түтік орнатуға жара шеттерін ажырату үшін қандай құрал қолданады

1. Фарабеф кеңейткіші
2. Труссокеңейткіші
3. Өткір тісті ілмек
4. Кохер қысқышы
5. «москит» қысқышы

15.Коникотомия барысында тері жамылғысы және тері астындағы май тініне келесідей кесік жүргізіледі

1.Трахеяның алғашқы шеміршек деңгейінде 1 см бойлық кесу

2.Трахеяның шеміршек деңгейінде 1 см кесу

3.Мойынның ортаңғы сызығынан 1 см бойлық кесу

4.Қалқанша безі деңгейінде 1 см

5.Жүзік тәрізді шеміршек деңгейінде 1 см

16. коникотомия манипуляциясын жүргізер алдында науқастың қалпын анықтаңыз

1.Науқасқа көлденең позиция беру, бастың астына валик қойыңыз

2.Науқасқа көлденең орналасу, жауырын астына валик қойып, басыңызды артқа максимальды деңгейде шалқайту

3.Тренделенбург қалпын беру ,басты артқа максималды шалқайту

4.көлденен қалып беру және басты артқа максималды шалқайту

5. Тренделенбург қалпын беру және босату
17. Коникотомия –бұл шеміршек арасындағы байламмен. бөлу операциясы

1. Трахея шеміршектері арасындағы
2. жүзіктәрізді шеміршек және трахея арасындағы
3. көмейдіңжүзіктәріздіжәне қалқанша шеміршектері арасындағы
4. қалқанша шеміршек және көмекей арасындағы
5. қалқанша шеміршек және трахея арасындағы

1. Коникотомия операциясы алдында операция алаңы қандай ерітіндімен өңделеді:

1. 5% йод ерітіндісі
2. 70% спирт ерітіндісі
3. 40% спирт ерітіндісі
4. 96% спиртов ерітіндісі
5. 0,05% хлоргексидин ерітіндісі

1. Коникотомияныңконикотомиялық түтік енгізгеннен кейінгі келесі кезеңін атаңыз:

1. Науқас жағдайын бағалау
2. канюляның қалпын бағалау
3. асептикалық таңғыш салу
4. Коникотомиялық түтікті бекіту
5. операция алаңын өңдеу

1. Коникотомия жүргізу барысында соңғы кезеңді атаңыз:

1. Асептикалық таңғыш салу(?)
2. Кесілген тері бөлігін операциядан кейінгі өңдеу
3. коникотомиялық түтікті бекіту
4. Асептикалық таңғыш салужәнеконикотомиялықтүтікті бекіту
5. Мойындағы таңу материалын бекіту

1. Коникотомия жүргізуге арналған арнайы құралдарды атаңыз:

1. Труссо кеңейткіші, скальпель, қайшылар
2. Коникотомиялық трубка, скальпель, қайшылар
3. Труссокеңейткіші, өткір ілмек, қайшылар
4. Коникотомиялық түтік, 1 тісті өткір ілмек , скальпель
5. Труссокеңейткіші, коникотомиялық түтік,өткір ілмек

1. Науқасты коникотомия жүргізуге және құралдарды дайындаған соң кейінгі кезеңді атаңыз:

1. Операция алаңын өңдеу
2. Стериьді қолғап кию
3. Бастың астына валин орнату
4. антисептикпен қол өңдеу
5. коникотомия жасау орнын белгілеу

1. Коникотомия кезінде конустық байламды кесу сипатын көрсетіңіз:

1. Конустық байламды көлденен кесу
2. Конустық байламды бойлық кесу
3. Конустық байламнан төмен көлденен кесу
4. Конустық байламнан төмен бойлық кесу
5. Жүзік тәрізді шеміршек конустық байламын бойлық кесу

1. Коникотомияны дұрыс жүргізудің негізгі белгілерін атаңыз:

1.Коникотомиялық түтіктің мойынның жұмсақ тіндеріне тығыз орналасуы

2.Дем алу кезінде түтік арқылы ысқыру тәрізді ауаның кіруі және шығуы

3.Тыныс алу қозғалыстары кезінде түтік арқылы ауаның ысқыру тәрізді кіруі және шығуы

4.Демалу кезіндегі коникотомиялық түтіктің тұрақты жағдайы

Видео:Суд над Бишимбаевым: прямая трансляция из зала суда. 2 мая 2024 года.Скачать

5.Тыныс алу қозғалысы кезіндегі коникотомиялық түтіктің тұрақты жағдайы

25.Коникотомиялық түтікті кеңірдекке дұрыс қоюды көрсетіңіз

1. Кочер қысқышына коникотомиялық түтік қыстырылған түрде

2. москит қысқышына коникотомиялық түтік қыстырылған түрде

3. Фарабеф кеңейткішіне коникотомиялық түтік қыстырылған түрде

4. Труссо кеңейткішіне коникотомиялық түтік қыстырылған түрде

5. коникотомия түтігі өткір тісті ілгек көмегімен салынады

26.Балтыр жарақаты кезінде жақтауды қандай буындарға өлшеу (моделдеу) керек:

1. Тек тізе буыны
2. Балтыр мен тізе буындары
3. Балтыр, тізе және жамбас буындары
4. Тізе мен жамбас буындары
5. балтыр буыны, тізе буынына жетпей

27.Балтыр буыны жарақатында алғашқы медициналық көмек көрсету үшін жақтаудың қысқа жолағын қандай бетте модельдеу керек?

1.Аяқтың және дененің сыртқы бетімен

3.Аяқтың ішкі бетінде
4. Аяқтың алдыңғы бетінде

28. Зақымдалған аяқтың сүйек шығындыларына (білек, тізе буындары,) жастықшаларды қандай мақсаттарда салу керек?

2.тығыз иммобилизация үшін

3.Зақымдалған буынды қозғалтпас үшін

4.Тіндердің қысылуының алдын алу үшін

29.Жамбас сүйегі сынған кезде алғашқы көмек көрсету үшін жақтаудың ұзын бөлігін қай беткейде модельдеу керек

1. Аяқтың және дененің сыртқы бетімен
2. Аяқтың сыртқы беті
3. Аяқтың ішкі беті
4. Аяқтың алдыңғы беті
5. Аяқтың және дененің артқы беті

30.Аяқтың сынығы кезінде жақтау салу барысында қолтық асты ойығына және шат аралығына төсеу үшін қандай таңғыштарды қолдану тиімдірек болады

31. Жамбас сүйегі зақымданған адамға медициналық көмек көрсеткен кезде шинаны зақымдалған аяққа қолданбас бұрын не істеу керек

1. Мақта жастықшасын аяқтың сүйектерінің астына салыңыз

2. Мақта-дәке валиктерін қолтық асты аймағына салыңыз

Видео:СынақСкачать

3. Шинаны зақымдалған аяқтың мөлшеріне сәйкес келтіріңіз

4. зақымдалған аяқ-қолды таңғышпен мықтап бекітіңіз

5. Зақымдалған аяқ-қолды көтеріңіз
32. Жабық жамбас сынуы кезінде аяқтың және дененің сыртқы жағын модельдеу үшін шинаның ұзын бөлігінің ұзындығы қанша болуы керек?
1. Қолтықтан бастап және аяқтан 10-15 см қысқа

2. Қолтықтан бастап және аяқтан 10-15 см ұзын

3. Қолтықтан бастап және аяқтан 5-10 см ұзын

4. Қолтықтан бастап және аяқтан 5-10 см қысқа

5. Қолтықтан бстап және аяқтан 10-20 см қысқа
33. Жол-көлік апаты болған жерге жедел жәрдем бригадасы келді. Зардап шеккен — 35 жастағы жас жігіт, жарақат алған. Жабық жамбас сынуы диагнозы қойылды. Медициналық көмек көрсете бастадық. Медициналық қолғап киюдің белгілі бір ережелері бар. Қолғапты ораманы оң қолыңызға, сосын сол жаққа (кезекпен) орауыштан алып тастау керек:

1. Саусақтарды қолғаптың ішкі бөлігіне жанастырмай
2. Саусақтарды қолғаптың сыртқы бөлігіне жанастырмай
3. Саусақтарды қолғаптың орауышына жанастырмай
4. Саусақтарды бір-біріне жанастырмай
5. Саусақтарды екінші қолдың сыртқы бөлігіне жанастырмай

34. Шинаны қолданар алдында жарақаттанған аяқ-қолды қандай күйде ұстау керек (жабық жамбас сынуы)?

1. Орта физиологиялық қалып
2. Пациентке ыңғайлы қалыпта
3. Зақымданған аяқ бөлігін дене бөлігінен жоғары қалыпта
4. Зақымданған аяқты төмен түсіру
5. Зақымдалған аяқты сау бөлігіне жеткізу

35. Аяқтың жарақаттануы кезінде медициналық көмек көрсетуде жақтаудың ұзын және қысқа бөліктерін аяқтан қанша см-ге ұзынырақ модельдеу керек:

1. 5 см-ге дейін.
2. 5-10 см.
3. 10-15 см
4. 15-20 см
5. 20 см

36. Жол-көлік оқиғасы нәтижесінде жүргізушіде жұмсақ тіндердің соғылуы және қараудан кейін жамбас сүйегі сынғаны анықталды . Бұл науқас үшін иммобилизацияның қандай түрін қолдану керек

Аяқ-қол сынған кезіндегі алғашқы медициналық көмек

Сүйек сынған кезіндегі алғашқы медициналық көмек көрсетудің негізгісі үш зақымданған сүйектің әдісті орындау қажет жағының тыныштығын қамтамасыз ету, яғни иммобилизация болып табылады, сол үшін табельдік шина қолданылады немесе қолда бар заттар: таяқ, тақтай т.б. заттар қолданылады.

Тыныштық болу үшін шина немесе қолда бар жоқ болса, аяқ-қолдың бас жағын денеге таңып, қолтықтың астына мақтаның тығыз түйнегін қоя отыра таңады (қолды тігінен бүгеді) немесе байламға, белбеуге іліп қояды.

Аяқты оқшауландыру үшін оны сау аяққа байлайды. Шинаны (немесе қолда бар затты) сынықтың екі жағының да қозғалысын болдырмайтындай етіп (сынықтың үстіңгі және астыңғы жағы) қою қажет. Сүйектің шығыңқы жерінде шинаның астына жұмсақ мақта немесе жайлы мата қояды.

Шинаны (қолда бар материалды) мақтамен жауып, дәкімен орайды (матамен, киім кесіндісімен), бұлай ету сынған жердің қатты қысылмауы үшін жасалады, содан соң оны қайтадан зақымдалған аяққа орайды.

Қандай да бір қосалқы материал жоқ кезде иммобилизацияны зақым- данған аяқ-қолды дененің сау мүшелеріне: қолды денеге төменгі жақты сау аяққа байлау арқылы жүргізген дұрыс.

11-сурет. Зардап шегушіні шинамен тасымалдау кезінде басын тиянақтау

Көлік иммобилизациясын жүргізгенде мына тәртіптерді орындау қажет:

1. Иммюбилизация үшін пайдаланатын шиналар берік бекітілуге және сынған жерді өте жақсы көрсетуге тиіс.

2. Шинаны бірден жалаңаш аяқ-қолға қоюға болмайды.

3. Сынық төңірегінде артық қозғалысты болдырмай сынықтың үстімен астындағы екі буынды бекем байлау керек (мысалы сирақ сынған кезінде сирақ табан және тізе буындары бекем байланады).

4. Сан сынған кезде аяқ- қолын барлық буындармен бекем байлау қажет (тізе, сирақ- табан, сан-жамбас).

Видео:Нұркеш Жалғасбай - СынақСкачать

Саусақ түйіспелері мен буын сүйектерінің ашық сынығы кезінде жараға тазартқыш таңғыш қойғаннан кейін алақанға саусақтар жартылай бүгіліп тұру үшін дәкімен оралған тығыз мақта түйірін қояды. Білекке, қолдың шашақты ұшына және саусақтарға үйеңкі, картон немесе саты шинасын қояды, қолды орамалға іліп қояды.

Білек сүйектері сынған кезде шинаны саусақтарды қамти отыра иыққа жақындатып қояды, шынтақ пен кәрі жілік және білек буындарының қозғалмауын қадағалап, байламға іліп қояды.

12-сурет. Білек сүйегі сынған кезде шина қою

Тоқпан жілік, шынтақ жілік, кәрі жілік сынған кезде саты шинасымен немесе қолға қоюға ыңғайлы болатындай ретпен қиылыстырады. Қолды байлап орайды.

Бұғана сынғанда кәрі жілік төңірегіне арқаға немесе Дезо бинт таңғышына байланатын екі мақта-дәкі шығыршығын қояды. Қолды орамалға іліп қояды.

Табан сүйектері мен сирақ-табан буындары сынған кезде иммобилизация үшін саты шинасын немесе қолда бар құрал пайдаланылады. Шинаны әуелі табанның өкшесі мен сирақтың артқы жақ үстіне қоюға ыңғайлы болатындай етіп бүгеді. Өкше сүйегі үшін үңгіме жасайды, оған өкше сүйегіне қысым түспеу үшін мақта салады. Бұдан кейін шинаны аяқ-қолға салады және сирақтың төменгі тұсы мен табан арқылы бинттің сегіздік тәріздес орамдарымен бекітеді, оны бинттің шеңберлі орамдарымен сирақтың үстіңгі тұсында аяқтайды. Табан тірек бұрышпен сираққа мығым байлануға тиіс.

Үйеңкі кесіндісімен және ағаш рейкалармен иммобилизациялау кезінде оларды сирақтың үстіңгі тұсынан бүйірлей табанның өкшесіне дейін қояды: біреуін сыртқы жағынан, екіншісін сыртқы жағынан, содан соң табанды мықтап бекітіп аяқ-қолға орайды. Шығыңқы сүйек ұшына кесінділер тиетін жерге мақта қояды.

Сирақ сүйегі сынған кезінде иммобилизацияны сирақ-табан және тізе буындарының қозғалмауын қамтамасыз ете отыра, сирақ-табан буындары зақымданған кездегідей жүргізеді. Шинаны немесе қолда бар құралды табаннан санның үстіне сәл жақындатып қояды.

Егер төңіректе иммобилизация үшін ыңғайлы зат кездеспесе, зақымдалған аяқ-қолды сау аяқ-қолға байлап тастау керек.

Санның сүйегі сынған кезде ең жақсы көлік шинасы Дитерикс шинасы болып табылады. Шина ұзындығын оңай өзгертуге болатын екі ағаш шинадан тұрады және бұрамасы бар ағаш өкшеден тұрады. Бұл шинаны киімнің үстіне қояды және ағаш өкшені сырқат аяқтың табанына байлаудан бастайды. Зардап шегушінің бойына қарай шинаның сыртқы жағы (ұзын) сабы мен қолтықтың арасына тіркелуге тиіс. Ал оның қарсы жағы өкшеден 12-15 см шығуы қажет. Бүйірдегі шинаны әуелі ағаш өкшенің ілгек арқылы өткізеді, содан кейін шаптың төңірегімен қолтықтың астына қояды. Өкшенің астына шинаның төсемдері қиғаш тақтайшамен бекітіледі. Шинаны аяқ пен денеге енді бинтпен, белбеумен, орамалмен және т.б. орайды. Табан сирақ және тізе төңірегендегі сүйектің шығыңқы жері не мақта түйнегін немесе мата орамын қояды. Ағаш өкшеден саптың түйістіретін қуысына мықты екі қабат бау өткізеді оны байлау арқылы аяқ-қолды түзейді.

13-сурет. Сан мен сирақ сынған кезде иммобилизациялау

Омыртқаның сынуы — қатерлі жарақаттардың біреуі. Омыртқа жоталары жарақаттанған кезде омыртқаның өзінің зақымдануы ерекше назар аударуды қажет етеді. Мұндай сырқаттардың тағдыры көп жағдайда оқиға орынында көрсетілген алғашқы көмекке байланысты. Жұлын буын сабақтары мен омыртқа денелерінен құрылған арнайы қуыста орналасқан. Омыртқа жотасы зақымданған кезде жұлын зақымдалуы мүмкін. Бұл көбінесе ауыр жағдайға алып келеді.

Омыртқаның мойын тұсының жарақаттануы аса қауіпті. Жұлын, әсіресе оның жоғары тұстары деңгейіндегі зақымданған кезде кеуденің тыныс талшықтарының салдануы пайда болады, оның нәтижесінде тыныс алу тарылады.

Жарақат кезінде жұлын мен оның қатпары сыдырылуы, қысылыуы және үзілуі мүмкін.

Алғашқы медициналық көмек- жұлының зақымдануы аса қауіпті, сондықтан аса қажетсіз жағдайда оны мазалауға болмайды. Егер омыртқаның маңайында жара болса, оны тазартқыш таңғышпен жабады. Омыртқасы сынған зардап шегушіні омыртқаны бүгілтпейтін қалқаны бар, ал егер арнайы шина жоқ болса, сырқатты екбетінен жатқызады.

Омыртқаның мойын тұсының зақымданғаны хақында күдік болса, бас пен мойынды қозғалтпау керек. Бұл үшін стандартты шиналар қолданады. Уақытша Шанц жағасын пайдалануға болады. Мұндай жағаны даярлау үшін көлемі кемінде 90х40 см қалың мақта (қалыңдығы 2 см дейін) қажет. Мақтаны екіге бүкітейді және оны мойынға, иек пен желкеге нығыздап бекітеді. Осындай тәсілмен жасалынған жағаны жұмсақ бинтпен мықтап байлайды. Жағаны кесілген картон қаңқасын арасына сала отыра барынша қаттырақ жасауға тырысу керек.

Иммобилизациялаудан, қатты байлайтын жаға қоюдан, зардап шегушіні сауатты тасымалдаудан басқа ауруды әлсірету немесе жазу үшін шаралар қабылдау аса маңызды.

Зардап шегушіні тыныштандыру үшін оған валериан тұнбасынан 20 тамшы, аналгин, димедрол ішкізген дұрыс.

Жүрек тамыр жолдарының әлсіреуін ескерту қажет. Бұл үшін сырқатқа валокордин, корвалол, кордиамин сияқты жүрек дәрмектерін беру қажет. Зардап шегуші жақсы қымталуға және суықтан қорғалуға тиіс. Оның аяқтарын орамалға бүктелген ыстық жылытқы мен ыстық су құйылған шөлмек арқылы жылыту қажет.

Видео:Егер сізге қиындық пен сынақ келсе | Ұстаз Ерлан Ақатаев | Жаңа уағыз ᴴᴰСкачать

Жамбас сүйектерінің сынулары. Жамбас сүйектерінің зақымдалуы әдетте санның айналасына қандай да бір заттардың тиюі, заттардың соққысы, құлауы санның әртүрлі бағытта сәтсіз қысылуының салдары болып табылады.

Осыларға байланысты жамбас сүйектерінің ашық және жабық сынықтары болады.

Жамбас сүйектерінің сынуымен қатар жамбас органдары зақымдалуы мүмкін. Жамбас сүйектерінің зақымдануы төрт топқа бөлінеді. Жамбас жүзікшесінің бұзылуынсыз болған сынық кезінде көбінесе сынған жердің айналасы сырқырайды. Сыныққа жанасқан бұлшық еттің кернеуі сырқырауды күшейте түседі. Мысалы, құймышақ сүйегі сынған кезде сырқырау зақымдалған сүйекті сипаған кезде де, сондай-ақ бұлшық еттің кернеуі немесе созылуы кезінде де пайда болады.

Жамбас жүзікшесінің тұтастығы қоса бұзылатын сынықтардың анық белгісі бар, бұл тірек қызыметінің бұзылуына, қанның көбірек кетуіне және анық байқалған сырқатқа байланысты, ара-тұра естен тануға соқтырады.

Жамбас шұңқыры сүйектерінің сынуы буын шеміршегін қоса зақымдайды. Зақымдану дәрежесі үлкен болған сайын ауру асқынып кетеді. әсіресе, сынықтардың қозғалуы, шеміршек шұңқырындағы жамбас буынының таюы қатар болатын сынықтар кезіндегі сырқырау дәрежесіне төзуі өте қиын.

Жамбас буындарының сынығы сегізкөз-мықын сүйек буындалатын жердегі жамбас сүйектерінің ажырауы кезінде пайда болады.

Алғашқы медициналық көмек- жамбас сүйектері сынған кезде таңғыш байлау, көлік иммобилизациясы, ауруды басатын дәрі-дәрмек (промедол, морфин) беру арқылы көрсетіледі.

Зембілге салынған кезде аяқтарды жартылай бүгіңкі күйге келтіреді.Санды қажетсіз оңды-солды қозғаудың қажеті жоқ, оны сырқат үшін ыңғайлы күйде қалдырады.

Сырқаттың жамбасын дәкімен қатты тартпай орап тастаған дұрыс.

14-сурет. Жамбас сүйегі сынған кезде сырқатты әкету

Терінің айтарлықтай беріктік қаситеі бар және жарақат кезінде оның тұтастығы бұзылмайды, ал осы уақытта жұмсақ ұлпалар мен сүйектер зақымдалуы мүмкін.

Егер дене тілінген немесе сыдырылған жерлер ластанбаса, оны адамның өзінің емдеуіне болады. Егер жара үлкен болса, ең жақсысы дәргерге барып, ауруға қарсы ектіру керек.

Жұмсақ ұлпалар зақымдануының аса көп тараған түрі дененің сыдырылуы болып табылады, ол қатты заттың соққы салдарынан пайда болады, соққы тиген жер бірден үлбірейді, көбінесе көгереді олардың пайда болуы зақымдалған тамырлардан қанның ағуымен түсіндіріледі.

Тарамыстың созылуы секірген, құлаған ауыр затты көтерген кездегі ебдейсіз әрекеттерден туындайды. Созылу белгілері — буынның сырқырауы, терінің үлбіреуі, қозғалудың қиындығы.

Буынның шығуы — бұл буындағы сүйектерді ажырататын буынның үстіңгі жағының анатомиялық өзара қарым-қатынасының өзгерісі. Буын шыққан кезде оның қызметі бұзылады. Буынның шығуы толық және жартылай шығу (таю) болып бөлінеді. Буынның таюы әдетте сіңірдің созылуына немесе буынды бекітетін байламды үзуге, кейде буын қоржынын зақымдауға, яғни буынның үстіңгі жағын жабатын қабатты зақымдауға алып келеді.

Буынның шығу белгілері: домығу, буынның табиғи емес пішіні, өзгеруі, буынның төңірегінің қатты сырқырауы, әсіресе сәл қозғалғанда, буын төңірегіндегі тері түсінің өзгерісі, жарақаттанған буындағы қозғалыстың шектелуі, бір затқа тисе қатты сырқырайды.

Буынның шығуы да сүйектің сынғаны сияқты елеулі жарақат, арнайы медициналық көмекті қажет етеді. Дененің жарақаттанған бөлігін түзетуге тырыспаңыз. Тақтаның немесе шинаның көмегімен зақымданған буынды қозғалтпаңыз, мүмкіндігінше сол жерге тиіспеуге тырысыңыз. Буын шыққан жерге суық компресс қойыңыз. Сирақ немесе жіліншік жарақаттанған жағдайда аяқты көтеріп ұстуаға тырысыңыз, бұл буынның домығу деңгейін азайтады. Зардап шегушіге жағдай жасап жатқызуға тырысыңыз.

Видео:ЕШҚАНДАЙ СЕБЕПСІЗ ДЕНЕНІҢ КӨГЕРІП ҚАЛУЫНЫҢ СЕБЕБІ НЕДЕ? (СИНЯКИ, ГЕМАТОМА)Скачать

Күйік — жоғарғы температураның (термиялық күйік), химиялық заттың (химиялық күйік), рентген сәулесінің немесе ядролық бомба жарылған кездегі жарық сәулесінің (сәулелік күйік) әсерінен терінің зақымдануы.

Термиялық күйік — денеге жалың, қайнаған су, жанып тұрған және ыстық сұйықтық пен газ, қызған және балқыған металлдар, напалмдардың тікелей әсерінен пайда болады. Зақымданудың ауырлығы әсер еткен температураның жоғарғылығына, әсер етудің ұзақтылығына, зақымданудың көлемі мен жайылуына байланысты. Қатты күйіктер әсіресе жалын мен қысымда тұрған будың әсерінен пайда болады. Аяқ — қол, көз, дененің басқа мүшелеріне қарағанда күйікке жиі ұшырайды.

Химиялық күйік денеге жинақталған қышқылдардың (тұз, күкірт, азот, сірне, карбол және сілтілердің (күйдіргіш калий мен күйдіргіш натрий, мүсәтір спирті, сөндірілмеген әк), фосфордың және ауыр металлдардың кейбір тұздарының (ляпис, хлорлы мырыш және т.б.) әсерінен пайда болады.

Зақымданудың ауырлығы мен тереңдігі химиялық заттың түрі мен жинақталуына, әсер ету созымдылығына, қай жер екендігіне байланысты. Химиялық заттарының әсеріне кілегейлі қабықша, тері жамылғысы мен мойын төтеп бере алмайды, ал табан мен алақан мейлінше төзімдірек.

Сәулелік күю — адролық жарылыстың жарық сәулесінен рентген мен күн сәулесінен пайда болады. Сәулелік күйіктің сырттай алғашқы белгілері зақымдау дәрежесіне сәйкес келмейді, зақымдау дәрежесі біршама кейінрек анықталады.

Күйіктің ауырлығы оның таралу аясымен және денесімен зақымдану тереңдігімен анықталады. Күйік тарала түскен сайын ол адам өмірі үшін қауіпті бола түседі. Дененің үстіңгі 1/3 бөлігі күйген жағдайда көбінесе өлімге әкеліп соқтырады. Зақымдану тереңдігі бойынша күйік 4 дәрежеге бөлінеді:

I — дәрежедегі күйікте дене қатты қызарып домығады. 3-5 күннен соң тері қотырланып сауыға бастайды.

II — дәрежелі күйікте қатты қызарған теріде көлкілдек бүршік пайда болады. Бүршіктер мөлдір сары сұйықпен толады.

II — дәрежелі күйік кезінде терінің тереңдігі қабатттары зақымданбайды, сондықтан, егер терінің күйген беті асқынбаса, онда бір аптадан соң терінің қабаттары кедір-бұдырсыз қалпына келеді.

III — дәрежелі күйікте ұлпалар жансызданып қабыршақтар пайда болады. Зақымданған жерде үлпілдек ұлпа пайда болады. Ол қосқыш ұлпамен ауысып сол жерде дөрекі жұлдызша тектес дақ пайда болады.

IV — дәрежелі күйікте аса қуаіпті жоғарғы темпеатураның әсерінен тері қарайып күйеді. Бұл күйіктің ең жоғары ауыр түрі, тері, бұлшық ет, сіңір, сүйек зақымданады.

15-сурет. Саусақтың үшінің күюі 1,2 және 3,4 дәрежелер

III және IV — дәрежелі күйіктер өте баяу оңалады. Күйген терінің бетін тек теріні қайта жапсыру арқылы ғана жабуға болады.

Күйік ауруының алғашқы кезеңі күйіктен ес шығу деп аталады. Күйіктен ес шығу кезінде сырқат әуелде қозады, ыңырсиды, іші бұрап аурады, бұдан кейін селқостық басталады. Әдетте ес шыққан кезде құсық, шөлдеу, тамырдың әлсіз жалдам соғысы байқалады. Күйіктен естен танудың басты белгісі кіші дәреттің күрт азаюы, ал кейде мүлдем тоқтауы болып табылады.

Күйіктен ес шығудан кейін өте ауыр күйік азабы, яғни денеге улы заттардың түсүінен қанның улануы басталады. Бұл кезеңде жарадан қаңға ұлпаның ыдырау өнімдері сорылады одан кейін жүйке жүйесінің бұзылуы қозуға (ұйқысыздыққа, бұлшық еттердің шоршуына) немесе еңсенің түсуіне алып келеді.

Термиялық күйіктің кезіндегі алғашқы медициналық көмек- зардап шегушіге жоғары температураның ықпалын тоқтатуға, яғни жанған киімді сөндіруге, оны жоғары температура аймағынан әкетуге, оның денесінен күйген киімді шешуге бағытталады. Жалын қаулаған киімді әсіресе, егер оған жылдам тұтанғыш сұйық түссе, ең алдымен, зардап шегушіні тығыз матамен орап тастау жолымен сөндіруге болады, сонда отқа ауаның баруы тоқтап жалын өшеді. Бүкіл киімді, әсіресе жылдың суық мерзімінде шешудің қажеті жоқ, өйткені дененің суынуы жарақатқа жалпы ықпал етеді және үрейді күшейте түседі.

Алғашқы көмектің келесі міндеті күйіктің үстіңгі бетіне оның асқынуын ескерту мақсатында тазартылған таңғыш қою болып табылады.

1- дәрежедегі күйік кезінде таңғышты спиртпен, арақпен, марганец қышқылды калиймен ылғалдап қоюға болады. Көпіршіктерді қыздыруға жәнен алуға, сондай-ақ күйген жерге қандайда бір май жағуға (вазелин, мал немесе өсімдік майы) болмайды. Жағылған май ауруды жазуға немесе басуға көмектеспейді есесіне жұқпалылардың енуіне жол ашады ал бұл өз кезегінде алғашқы дәрігерлік көмекті көрсетуге, теріні алғашқы хирургиялық емдеуге қыиндық келтіреді.

Химиялық күйік кезіндегі алғашқы медициналық көмек— химиялық заттың түріне байланысты. Концентрацияланған қышқылдар күйдірген кезде (күкірттен өзге) күйіктің бетін 15-20 минут бойы суық сумен шаяды. Күкірт қышқылы сумен қосылып жылу шығарады, бұл күйікті асқындыруы мүмкін, сілті ерітінділерімен (сабынды су, сода ерітіндісі — стакандағы суға бір шай қасық қосылады) шаю оң нәтиже береді. Күйген жерге бор, магнезия себуге болады.

Видео:Өзіңе сүйгенді өзгеге де сүйіңіз! | Ұстаз Ерлан Ақатаев ᴴᴰСкачать

Сілтілерден болған күйікті сумен жақсылап шайып, артынша сірке қышқылының әлсіз ерітіндісімен тазалау қажет (стакандағы суға бір шай қасық асханалық сірке су (ем- домнан кейін күйген жерге тазартылған таңғыш қоюға болады, таңғышты ерітінділермен ылғалдауға болады фосфордан болған күйік қышқылмен және сілтіден болған күйіктен ерекшеленеді, өйткені фосфар ауада тұтанады және күйік аралас — термиялық және химиялық (қышқыл) болып шығады. Дененің күйген жерін суда ұстаған жақсы, судың астында фосфор кесектерін таяқпен және мақтамен кетіреді. Фосфор кесегін қатты су ағынымен шаюға болады. Сумен шайғаннан кейін күйген жерді мыс купоросының 5% ерітіндісімен тазалайды, бұдан кейін терінің үстін тазаланған таңғыштармен жабады. Май мен мазды пайдалану жағымсыз әсер етеді,

өйткені олар фосфордың сорылуына көмектеседі. Напалмда фосфор болатындығын ұмытпау қажет, сондықтан ол күйдерген кезде ол фосфорлық күйік тәрісздес болуы мүмкін.

Сөндірілмеген әктен болған күйікті емдеуді маймен жүргізеді. Әктің барлық кесектірін алғаннан кейін ғана жараға маз жағылған таңғыш қоюға болады.

🎦 Видео

Досымжан Таңатаров - Сын (терме) / ARIDAIСкачать

ТЕРІСІН СЫПЫРЫП, БӨЛШЕКТЕП, БАС СҮЙЕГІН ҚАЙНАТҚАНСкачать

Адамға шошқаның жүрегін салған ба..?😳😳😳Скачать

Сүйектің сынуы, буынның шығып кетуі, шина салу және дәрігерлік көмек көрсетуСкачать

Кездестік несін , Қаби & гүли . كەزدەستىك نەسىنСкачать

Кәрі жіліктің киесі | Салт-дәстүр сөйлейдіСкачать

Жол сапасына сын көпСкачать

Мен зерттеушімінСкачать

Кәрі жілікті босағаға неге іледі?Скачать

Сыйы жәннат болған сынақ | Ұстаз Ерлан Ақатаев | Жаңа уағыз ᴴᴰСкачать

Жездем санымды сипалап тиісті.МАЛ….#өміртуралы #аудиоәңгімелер #болғаноқиғалар @Audyooqigalar.Скачать

СЫНАҚ ДЕГЕН НЕ? | Алмас АҚЫН рухани ұстаз, психосоматолог-практик.Скачать

Сүйсең сыналасың | Ұстаз Ерлан Ақатаев ᴴᴰСкачать

СЫН мен ШЫН - Жақсы сөз жарым ырысСкачать